Το Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Νικολάου και Σπυρίδωνος Τσαλαπάτα στον Βόλο ανήκει στο Δίκτυο Θεματικών Τεχνολογικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Ιδρύθηκε το 2007 και στεγάζεται στο παλιό Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα, το οποίο υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα του είδους του, γνωστό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αποτελεί σπάνιο δείγμα διασωζόμενου βιομηχανικού συγκροτήματος στον ελληνικό χώρο.
Στόχος του Μουσείου είναι να προβάλλει την εγχώρια βιομηχανική κληρονομιά και να αναδείξει την ιστορική ταυτότητα της πόλης του Βόλου. Το Μουσείο παρουσιάζει την καθημερινή ζωή στο εργοστάσιο. Κινούμενες και σταθερές μακέτες και πλούσιο εποπτικό υλικό εισάγουν τους επισκέπτες, παιδιά και ενήλικες, σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Ο επισκέπτης μπορεί να μπει στην κάμινο Hoffmann, όπου ψήνονταν τα τούβλα και τα κεραμίδια, να δει τα βαγονέτα της ατμάμαξας Decauville, τις δεξαμενές αργίλου, τα τριβεία, τις πρέσες, τους κοπτήρες, τα ξηραντήρια και τα ίδια τα τελικά προϊόντα του εργοστασίου.
Το Μουσείο ολοκλήρωσε με επιτυχία τη διαδικασία Αναγνώρισης το 2020.
